Nagroda Prezydenta Miasta Katowice w Dziedzinie Kultury przyznawana jest corocznie z okazji kolejnego jubileuszu uzyskania przez Katowice praw miejskich.
Laureatami nagrody zostają związani z Katowicami artyści i osoby zaangażowane
w propagowanie kultury, których szczególne osiągnięcia zasługują na uhonorowanie.
Nagroda ma długą tradycję, po raz pierwszy została wręczona w 1984 roku, a jej laureatami zostali najwybitniejsi katowiccy twórcy, między innymi Kazimierz Kutz, Wojciech Kilar, Henryk Mikołaj Górecki, Karol Stryja, Krystian Zimerman, Tadeusz Kijonka, Krystyna Bochenek, Jurand Jarecki, Ireneusz Dudek, Jerzy Duda-Gracz, Andrzej Jasiński, Lech Majewski, Tadeusz Sławek, Andrzej Urbanowicz, Erwin Sówka i wielu innych twórców, a także instytucji, których działalność, osiągnięcia artystyczne oraz organizacyjne miały wpływ na rozwój i upowszechnianie kultury w Katowicach.
Prezydent Miasta podejmuje decyzję o przyznaniu nagrody na podstawie zarządzenia
nr 451/2007 z 19 września 2007 r. Prezydenta Miasta Katowice zmieniającego zarządzenie
nr 2492/2006 z 24.02.2006 r.
Nagroda ma charakter finansowy. Laureaci zostają powiadomieni o przyznaniu nagrody oraz dacie uroczystego wręczenia, podczas którego otrzymują dyplom i statuetkę. Uroczystość odbywa się w Willi Goldsteinów w rocznicę nadania Katowicom praw miejskich.
Laureaci nagrody Prezydenta Miasta Katowice w dziedzinie kultury w 2022 r.
Laureaci nagrody Prezydenta Miasta Katowice w dziedzinie kultury w 2022 r.
Uroczystość wręczenia nagród odbyła się 8 września w Willi Goldsteinów.
Robert Ciupa (ur. 1980 w Katowicach) historyk, dyrektor Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności, członek redakcji półrocznika „CzasyPismo", autor i współautor artykułów naukowych i publikacji popularnonaukowych obejmujących tematyką najnowszą historię Polski m.in. Szpiegowski arsenał bezpieki (2011), Kultura niezależna w Kościele (2011), Marzena z betonu (2014), Tarnogórska Solidarność 1980-1981 (2011), Wujek'81 Strajk i pacyfikacja (2016).
Za działalność najcenniejszą zarówno dla Miasta Katowice jak również dla upowszechniania najnowszej historii Polski należy uznać okres pełnienia przez Pana Roberta Ciupę funkcji dyrektora Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności. Kieruje on tą instytucją od 2013 roku do dziś. W okresie tym wykazał się niezwykłymi zdolnościami menadżerskimi i wizjonerskim podejściem w realizowaniu celów wyznaczonych tej instytucji.
Na szczególną uwagę zasługuje trwająca 16 miesięcy, a ukończona w 2021 roku rozbudowa Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności, w efekcie której powstała nowa, multimedialna wystawa prezentująca historię oporu demokratycznego w latach 1945-1989, ze szczególnym uwzględnieniem okresu „karnawału Solidarności", stanu wojennego oraz pacyfikacji kopalni „Wujek". Centrum prowadzi prężną działalność wystawienniczą także poza murami instytucji, przykładem czego była m.in. wystawa Kopalnia strajkuje… Strajk i pacyfikacja KWK „Wujek" prezentowana w 2021 r. m.in. w Sejmie RP, Senacie RP oraz w wielu szkołach na terenie województwa śląskiego oraz poza regionem.
Działalność Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności pod kierownictwem Pana Roberta Ciupy nie ogranicza się jedynie do działań wystawienniczych. Realizując cele instytucji, dyrektor nawiązuje współpracę z innymi podmiotami życia kulturalnego Katowic i regionu. Owocem takiej współpracy z Teatrem Śląskim im. St. Wyspiańskiego była wystawiona w 2016r. sztuka Wujek '81. Czarna Ballada.
Dzięki nawiązanym kontaktom z partnerami zagranicznymi, o wydarzeniach 1981 roku mogli dowidzieć się mieszkańcy Ratingen i Hern. O wartości inicjatywy świadczy fakt, że o tym co działo się w tamtym czasie w Polsce opowiadali sami uczestnicy pamiętnych wydarzeń.
Rok 2021 był wyjątkowy zarówno dla Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności jak i dyrektora Roberta Ciupy. Zorganizowane w 40. rocznicę pacyfikacji kopalnii „Wujek" obchody nie ograniczyły się jedynie do kilku wydarzeń zrealizowanych wokół tragicznej daty. Cały rok 2021 był poświęcony upamiętnieniu tego wydarzenia w rożnych formach, tak aby wiedza o nim trafiła zarówno do młodszych jak i starszych odbiorców. Sukces tych przedsięwzięć znakomicie pokazuje rolę dyrektora Roberta Ciupy.
Grzegorz Chudy ( ur. 1982 r. Katowice) filolog, muzyk i plastyk, popularyzator gwary i kultury śląskiej od urodzenia związany z Katowicami. Absolwent Filologii polskiej na Uniwersytecie Śląskim. W jego bogatej działalności na rzecz kultury szczególną uwagę zwracają projekty edukacyjne skierowane do dzieci (np. Bajtle godojam), których celem jest uświadomienie młodego odbiorcy w jak bogatym kulturowo regionie żyje.
Również swoją działalność plastyczną Grzegorz Chudy skupił na tematyce śląskiej. W znajdującej się na Nikiszowcu pracowni, artysta tworzy akwarele, na których uwiecznia śląskie i katowickie pejzaże, a także bohaterów śląskich bajek i legend. W tym kontekście na czoło wysuwa się seria akwarel przedstawiających śląskie beboki. Artysta tworzy również oprawy plastyczne przedstawień teatralnych realizowanych przez Teatr Korez w Katowicach oraz działa jako ilustrator książek.
W latach 2002–2018 występował z zespołem muzyki celtyckiej Beltaine, którego był jednym
z założycieli, a potem frontmanem. Z zespołem nagrał sześć płyt i odwiedził wiele krajów, koncertowali m.in. w USA, Meksyku, Kanadzie, Portugalii, Hiszpanii, Francji, Włoszech. Był także dyrektorem artystycznym Festiwalu Muzyki Celtyckiej „Zamek" w Będzinie.
Regina Gowarzewska - popularyzatorka muzyki, prelegentka na koncertach, współautorka programów radiowych (m.in. Radio Katowice – „O muzyce inaczej") i telewizyjnych, dziennikarka, autorka koncertów edukacyjnych dla dzieci i młodzieży, a jednocześnie aktywna twórczyni kultury muzycznej w kraju, kierownik Biura Koncertowego Filharmonii Śląskiej w Katowicach.
Od dziecka wychowywała się w domu pełnym muzyki, gdyż matka – Stanisława Marciniak-Gowarzewska - była czołową solistą Opery Śląskiej w Bytomiu i profesorem śpiewu w Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach, której z resztą Regina Gowarzewska jest absolwentką, gdyż w 1998 roku ukończyła Wydział Wokalno-Aktorski. Zadebiutowała w tym samym roku w Operze Śląskiej w Bytomiu, w roli Magdaleny w „Rigoletto" G. Verdiego, następnie współpracowała z tym teatrem. W kolejnych latach wykonywała również repertuar oratoryjno-kantatowy, współpracując m.in. z: Filharmonią Śląską, Śląską Orkiestrą Kameralną, Zespołem Camerata Impuls, Filharmonią Sudecką, Filharmonią Opolską, Teatrem Ziemi Rybnickiej.
Jeszcze jako studentka rozpoczęła pracę jako dziennikarz w takich redakcjach jak: Telewizja Katowice, Super Express, Trybuna Śląska, Dziennik Zachodni. Współpracowała również z periodykami specjalistycznymi, poświęconymi muzyce (m.in. „Twoja Muza", Ruch Muzyczny"). Pisała także teksty do programów Opery Śląskiej i Gliwickiego Teatru Muzycznego, a od 2010 roku redaguje dwumiesięcznik Opery Śląskiej „Opera Cafe", którego jest pomysłodawcą.
Podczas studiów rozpoczęła również pracę jako prelegent, początkowo w Instytucji Promocji i Upowszechniania Muzyki „Silesia" w Katowicach, z czasem zaczęła być zapraszana przez czołowe instytucje kultury i festiwale, takie jak: Opera Śląska (Bytom), Centrum Kultury Miasto Ogrodów (Katowice), Filharmonia Częstochowska (Częstochowa), Filharmonia Podkarpacka (Rzeszów), Filharmonia Zabrzańska (Zabrze), Filharmonia Bałtycka (Gdańsk), Centrum Kultury Sokół (Nowy Sącz), Festiwal Muzyczny w Łańcucie, Festiwal im. Jana Kiepury w Krynicy-Zdroju, Festiwal „Bravo Maestro" w Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej, Mikołowskie Dni Muzyki, Festiwal Muzyki Sakralnej Gaude Mater (Częstochowa). W 2009 roku rozpoczęła pracę w Filharmonii Śląskiej im. H. M. Góreckiego, jako samodzielny specjalista ds. edukacji, reorganizując działania cyklu „Młoda Filharmonia" (koncerty symfoniczne dla dzieci i młodzieży), tworząc i koordynując od podstaw nowe programy edukacyjne dla dzieci i młodzieży. W 2016 roku została kierownikiem Biura Koncertowego Filharmonii Śląskiej. Jest też koordynatorem Międzynarodowych Dni Henryka Mikołaja Góreckiego, corocznego festiwalu w Filharmonii Śląskiej.
Równocześnie od 2005 roku rozpoczęła współpracę z Akademią Muzyczną w Katowicach, gdzie obecnie uczy historii wokalnej literatury specjalistycznej.
Ukończyła studia podyplomowe w Górnośląskiej Wyższej Szkole Handlowej w Katowicach w zakresie „Public relations", a swoją wiedzę wykorzystywała m.in. jako rzecznik prasowy kolejnych edycji Międzynarodowego Konkursu Muzycznego im. Michała Spisaka w Dąbrowie Górniczej i Międzynarodowego Konkursu Wokalistyki Operowej im. Adama Didura w Bytomiu. Interesuje się historią muzyki na Śląsku, czemu dała wyraz w publikacjach książkowych i okolicznościowych wydawnictwach: „Pół wieku Opery Śląskiej" – praca zbiorowa, „Adam Didur z Woli Sękowej" – praca zbiorowa, „Artyści rodem z Zagłębia" – praca zbiorowa, „60 lat Filharmonii Zabrzańskiej" – autor.
W latach 2018-2019 pełniła non profit funkcję wiceprezesa Fundacji Muzycznej Międzynarodowego Konkursu Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga. Jest członkiem Krynickiego Towarzystwa Kulturalnego im. Jana Kiepury w Krynicy-Zdroju, współpracuje ze Stowarzyszeniem Promocji Gry na Instrumentach Dętych Blaszanych „Żywieckie Suwakowanie".
Za swoje działania otrzymała następujące nagrody i wyróżnienia: Srebrna Maska Śląskiego Teatru Tańca (2001), Odznaka i tytuł „Zasłużony dla Kultury Polskiej" (2015), tytuł „Osobowość Kultury Sukcesu" (2019), Nagroda Marszałka woj. Śląskiego w dziedzinie Kultury (2020).
Renata Bonczar (ur. 1953 w Katowicach) – od urodzenia mieszka i pracuje w Katowicach.
Ukończyła Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie, Wydział Grafiki w Katowicach. Studiowała
w pracowniach prof. Adama Hoffmanna, prof. Andrzeja Pietscha i prof. Jerzego Dudy Gracza.
W 2004 roku w Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach uzyskała stopień doktora sztuki. Zajmuje się malarstwem, rysunkiem, projektowaniem, jest wykładowcą akademickim. Renata Bonczar to wielokrotna laureatka najważniejszych konkursów malarskich w Polsce, takich jak: Ogólnopolski Konkurs Malarski im. R. Pomorskiego (nagrody, medale – 1983, 1985), Bielska Jesień (nagroda 1989), Ogólnopolski Konkurs Malarski im. J. Spychalskiego (nagrody – 1987, 1988), Festiwal Sztuki Współczesnej w Szczecinie (nagrody 1986, 2008, 2010, nominacje 2006, 2010).
Za pracę twórczą otrzymała stypendium artystyczne Ministerstwa Kultury i Sztuki, Nagrodę Artystyczną Wojewody Śląskiego, Nagrodę Prezydenta Miasta Kielce (1988), Nagrodę Prezydenta Miasta Szczecin (2006), Brązowy i Złoty Medal Stowarzyszenia Polart w Krakowie (wyróżnienie - 2003, brązowy medal - 2006, złoty medal - 2008). Obrazy i rysunki Renaty Bonczar były prezentowane na ponad dwustu udokumentowanych wystawach zbiorowych w Polsce i w świecie, m.in.: J. Mirό Internacional Drawing Prize, Barcelona, Andorra (Hiszpania), Arnhem, Rotterdam, Amsterdam (Holandia), 11th International Exhibition of Original Drawings, Museum of Modern Art, I Międzynarodowe Triennale Rysunku im. T. Kulisiewicza, II Salon Oost- Europese Miniaturen, Rotterdam (Holandia), Internationale Kunstkolonie im Prilep (Macedonia), (1988, 1989, 1990), Contemporary Polish Art Erasmus University, Rotterdam (Holandia), 50 Salon des Artistes Du Hurepoix (nagroda, medal), Paryż (Francja), Współczesne Malarstwo Polskie, Nowy Jork (USA), Internationale Kunstkolonie im Flühli (Szwajcaria), XII Impresje Greckie, Ateny, Gargaliani, Rodos, Paros, Santorini (Grecja), Impresion From Umbria, Narni (Włochy), I Encuentero Plein Air de Artistas Españoles y Polakos, Fundacion Antonio Perez, Centro de Arte Contemporaneo, Cuenca (Hiszpania), Köln-Kattowitz, Kolonia (Niemcy), Kunstler Der Akademie Krakau, Stuttgart (Niemcy), Kunstcircus-Zandvoort `94 (Holandia), 100 Obrazów – 100 Artystów, Norymberga (Niemcy), Salon International des Arts, Paris (Francja). Zaprezentowała ponad siedemdziesiąt wystaw indywidualnych, m.in.: w Muzeum Śląskim w Katowicach, w Muzeum Historii Katowic, w Pałacu Sztuki w Krakowie, w Książnicy Pomorskiej w Szczecinie, w Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie, w Bibliotece Śląskiej w Katowicach, w Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze, w Muzeum Sopotu i innych.
Prace jej autorstwa znajdują się w wielu kolekcjach prywatnych i państwowych, m.in.: w Muzeum Narodowym w Krakowie, Muzeum Historii Katowic, Muzeum Śląskim, Książnicy Pomorskiej
w Szczecinie, Centrum Sztuki Współczesnej w Cuenca (Hiszpania), Urzędzie Miasta Segovia (Hiszpania), Urzędzie Miasta Gargaliani (Grecja), TPST Pałacu Sztuki w Krakowie, Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, Urzędzie Miasta Mikołów, ING Banku Śląskim w Katowicach, Radiu Katowice.
Jest członkiem katowickiego okręgu Związku Polskich Artystów Plastyków, Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, Stowarzyszenia Twórczego Polart w Krakowie, Stowarzyszenia Pastelistów Polskich.
Wręczenie nagród we wrześniu 2021, Pałac Goldsteinów.
Laureaci: Robert Talarczyk (2020), Tomasz Kurpierz, Grzegorz Płonka, Marcin Marten.
Grzegorz Płonka – muzyk, wokalista, dziennikarz, społecznik, aranżer, pisarz, publicysta, popularyzator śląskiej kultury. Ukończył Wydział Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Tworzył i współtworzył wiele projektów artystycznych, bazujących na tradycyjnej twórczości muzycznej Górnego Śląska.
Jest współzałożycielem, wokalistą i liderem m.in. zespołu „Ligocianie", działającego od 2011 roku, który pod patronatem Radia Katowice i Urzędu Miasta Katowice wydał płytę „Ciecze woda". Inspiracją dla albumu był dorobek etnograficzny i muzykologiczny profesora Adolfa Dygacza, któremu płyta jest dedykowana. Od 2015 Grzegorz Płonka roku prowadzi również zespół „Grzegorz Płonka Trio", z którym między innymi realizuje projekt „Śląskie pieśni ludowe ze zbioru Juliusa Rogera" objęty patronatem Muzeum Śląskiego i Radia Katowice, honorującego postać Juliusa Rogera – zasłużonego dla Śląska lekarza, przyrodnika, etnologa i działacza społecznego. W ramach innego zespołu - działającego pod nazwą „Bernard Krawczyk i Przyjaciele" - współpracował z aktorem Bernardem Krawczykiem, a prowadzony przez nich projekt zawierał treści z historii regionu. W 2012 roku Grzegorz Płonka – wspólnie z Janiną Dygacz, żoną prof. Adolfa Dygacza – założył w MDK „Ligota" Koło Miłośników Śląskiej Pieśni, skupiające osoby interesujące się śląska kulturą, zaangażowane m.in. we wsparcie działalności folklorystycznego zespołu „Mali Ligocianie" ze Szkoły Podstawowej nr 34 w Katowicach. Innym projektem jest zespół „FANGA", który nagrał płytę „Pieśni śląskiego buntu", zawierającą pieśni z XVIII, XIX wieku oraz z lat 20. i 30. XX wieku. Zespół powstał pod wpływem wielodyscyplinarnego projektu poświęconego historii walk społecznych na Śląsku, którego elementem był dokumentalny film „Zbuntowany Śląsk".
Grzegorz Płonka jest także autorem kilku książek i wielu publikacji prasowych, m.in. Książki „Łapanie chwili" (wspólnie z Józefem Brodą), „Mała (wielka) ojczyzna", „Ligota i Panewniki na starych pocztówkach i fotografiach", a także redaktorem monografii pt. „Zarys dziejów Ligoty i Panewniki od zarania do czasów współczesnych".
Grzegorz Płonka jest radnym Rady Jednostki Pomocniczej nr 6 „Ligota-Panewniki" w Katowicach, a także członkiem Światowej Wspólnoty Medytacji Chrześcijańskiej, lektorem Fundacji im. Stefana Batorego z dziedziny uzależnień, prezesem Stowarzyszenia Społeczno–Kulturalnego „OFFerta", a w końcu laureatem nagród i wyróżnień: dyplomu uznania i podziękowania za wkład w zainicjowanie i wzorowe przeprowadzenie obchodów jubileuszowych 650-lecia Ligoty i 430-lecia Panewnik od Prezydenta Miasta Katowice, medalu za Zasługi dla Związku Kombatantów Rzeczy Pospolitej i Byłych Więźniów Politycznych, wyróżnienia w uznaniu za zaangażowanie w organizację 23. edycji Europejskich Dni Dziedzictwa w Polsce – „Utracone dziedzictwo" od Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Został także uhonorowany tytułem Hanysa 2017 za wkład w archiwizowanie historii ziemi śląskiej i jej rdzennej muzyki.
Tomasz Kurpierz - urodzony w 1976 r., historyk, pracownik Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach, zajmuje się m.in. opozycją i oporem społecznym w PRL oraz historią polityczną w okresie międzywojennym. Jest autorem i współautorem pozycji naukowych
i publicystycznych, w tym opracowania „Zygmunt Lasocki 1867–1948. Między polityką
a działalnością społeczną", "Wypatrując Andersa. Konspiracja niepodległościowa w województwie śląskim 1945-1948", (z Dariuszem Węgrzynem i Adamem Dziubą) , "Internowani i uwięzieni
w stanie wojennym" (z Jarosławem Neją), "Zbuntowani. Niezależne Zrzeszenie Studentów w województwie katowickim 1980-1989", „Solidarność śląsko-dąbrowska 1980-1981" (z Jarosławem Neją), „Przewodnia siła Narodu. Z dziejów partii komunistycznej na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim 1945-1990" (redakcja), "Dobić wroga. Aparat represji wobec podziemia zbrojnego na Śląsku Cieszyńskim i Żywiecczyźnie 1945-1947" (z Przemysławem Piątkiem), "Podziemie niepodległościowe na Podbeskidziu w latach 1939-1947" (z Aleksandrą Namysło), „Skazani na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach 1946-1955" (redakcja). Dla Katowic szczególne znaczenie ma niezwykle drobiazgowe opracowanie biografii Henryka Sławika, które zostało wydane w 2020 r przez IPN. To pozycja przedstawiająca społeczną, zawodową i polityczną działalność tego przedwojennego działacza Polskiej Partii Socjalistycznej na Górnym Śląsku, który działając na Węgrzech wraz z Józefem Antallem, przyczynił się do uratowania tysięcy osób, w tym wielu polskich Żydów.
Marcin Marten, znany również z występów w zespole hip-hopowym „Kaliber 44", którego był współzałożycielem, od 2002 r. prowadzi solową działalność artystyczną. Jest laureatem m.in. nagrody polskiego przemysłu fonograficznego Fryderyk w kategorii Album roku hip-hop/R&B
za "Czerwony album" w 2004 r. oraz za album "Abradabing" w 2011 r.; w tym samym roku został sklasyfikowany na 17. miejscu listy 30 najlepszych polskich raperów według magazynu Machina,
a w 2012 r. znalazł się na 14. miejscu analogicznej listy opublikowanej przez serwis Porcys.
Poza działalnością artystyczną Marcin Marten prowadzi wytwórnię muzyczną Inna-My-Twórnia.
W 2004 roku ukazał się debiutancki album muzyka pt. „Czerwony album", w kolejnych latach powstały jego albumy: „Emisja spalin" i „Ostatni poziom kontroli", „Abradabing" i „ExtraVertik".
W 2013 r. raper wziął udział w reaktywacji składu zespołu „Kaliber 44". W 2018 r. AbradAb wydał album pt. „048". Oprócz wydawnictw solowych, muzyk brał udział w wielu innych projektach artystycznych, a w 2019 r. we współpracy z Katowice Miasto ogrodów – Instytucja Kultury im. K. Bochenek przygotowywał program artystyczny obchodów Urodzin Miasta.
Wręczenie nagród we wrześniu 2020, Pałac Goldsteinów.
Laureaci: Profesor Antoni Cygan, Stefan Łebek, Adam Wesołowski, Robert Talarczyk (nieobecny na wręczeniu).
Robert Talarczyk – aktualny dyrektor naczelny i artystyczny Teatru Śląskiego im. St. Wyspiańskiego w Katowicach (od września 2013 r.), reżyser teatralny i aktor, również tłumacz i autor piosenek, związany artystycznie ze scenami Śląska, a szczególnie Katowic.
Współpracował z teatrami instytucjonalnymi, prywatnymi i offowymi w Polsce oraz zagranicą. Tworzył też spektakle Teatru Telewizji TVP i Teatru Polskiego Radia. Jako reżyser realizował sceniczne debiuty tekstów m.in. Weroniki Murek. Zrealizował kilkadziesiąt spektakli, spośród których wiele zostało laureatami bądź finalistami najważniejszych polskich festiwali i konkursów teatralnych, takich jak: Ogólnopolski Konkurs na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej, Festiwal Prapremier, Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych „R@port" czy Festiwal Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry". W 2012 roku został zgłoszony do Paszportu „Polityki" w kategorii Teatr. Jest laureatem Specjalnej Złotej Maski (Nagroda Artystyczna Marszałka Województwa Śląskiego) za kreatywność i wszechstronność umiejętności adaptatorskich, aktorskich i reżyserskich.
Jako dyrektor Teatru Śląskiego kładzie nacisk na twórczość związaną z tradycjami regionu
śląskiego, za co został uhonorowany m.in. Cegłą z Gazety – nagrodą dla najważniejszych śląskich twórców kultury. Wyreżyserowane przez niego spektakle, które dotyczą śląskiej tematyki to: „Cholonek", „Piąta strona świata", „Drach" i zrealizowane we współpracy z miastem Katowice przedstawienie „Wujek.81. Czarna ballada". Spektakl ten bezpośrednio nawiązuje do ważnego momentu najnowszej historii Katowic tj. tragicznych wydarzeń na kopalni Wujek, związanych
z wprowadzeniem w Polsce stanu wojennego w grudniu 1981 r.
W latach 2013–2015 realizowany był w Teatrze Śląskim autorski cykl Roberta Talarczyka „Śląsk święty / Śląsk przeklęty", w ramach którego swoje spektakle realizowali cenieni w kraju reżyserzy, m.in. Arkadiusz Jakubik, Jacek Głomb, Ewelina Marciniak czy Ingmar Villqist.
Od 2018 roku pełni funkcję dyrektora artystycznego Międzynarodowego Festiwalu „Open the Door" w Katowicach, którego był pomysłodawcą. Jako aktor występował m.in. w filmach Macieja Pieprzycy, Magdaleny Piekorz czy Małgorzaty Szumowskiej. Pisze i tłumaczy teksty piosenek (m.in. Nicka Cave'a, Toma Waitsa czy Jaromira Nohavicy). W 2011 roku ukazała się jego debiutancka płyta pt. „Słowa".
W 2015 roku został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, w 2017 r. Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze „Gloria Artis", natomiast w 2019 r. został laureatem Nagrody im. Wojciecha Korfantego.